W całym kraju działa już ponad 150 książkomatów. Codziennie generują tysiące wypożyczeń. Wśród nich blisko 40 obsługiwanych jest przez system PROLIB.
Jeszcze kilka lat temu biblioteka była miejscem, do którego trzeba było przyjść. Dziś – dzięki nowoczesnym rozwiązaniom – to ona wychodzi do czytelnika. W czasach, gdy tempo życia rośnie, a każda minuta ma znaczenie, połączenie kultury i technologii staje się nie tylko trendem, ale koniecznością. A jednym z najlepszych przykładów takiego połączenia jest książkomat obsługiwany przez system biblioteczny PROLIB.
Książkomat to proste w obsłudze, samoobsługowe urządzenie, które działa jak „biblioteczny paczkomat©”. Umożliwia czytelnikom odbiór lub zwrot książek o dowolnej porze – niezależnie od godzin otwarcia biblioteki. Dla wielu użytkowników to właśnie ten komfort i elastyczność stały się kluczem do powrotu do czytania. W drodze z pracy, między zajęciami, w niedzielny wieczór – książka czeka, gotowa do odbioru.
Jak pokazują statystyki bibliotek pracujących w systemie PROLIB, czytelnicy coraz częściej sięgają po tę formę kontaktu z książką. Wśród nich dominują osoby aktywne zawodowo i młodsi dorośli, dla których technologia to codzienność. Ale co ciekawe – po okresie pandemii zauważalny stał się też wzrost korzystania z książkomatów przez osoby starsze. Bezpieczna, bezkontaktowa obsługa okazała się rozwiązaniem, które przełamało wiele obaw i barier.
Dzięki integracji książkomatów z systemem PROLIB biblioteka zyskuje nie tylko nowoczesne narzędzie, ale też nowy sposób budowania relacji z mieszkańcami. Urządzenia te mogą stanąć w miejscach, gdzie dostęp do kultury był dotąd ograniczony – przy szkołach, na osiedlach, w galeriach handlowych, a nawet w miejscach, gdzie wcześniej działały zlikwidowane filie biblioteczne.
To właśnie tam, w codziennym otoczeniu mieszkańców, biblioteka odzyskuje swoją rolę lokalnego centrum kultury. Staje się widoczna, obecna, zapraszająca.
Warto wspomnieć też o tzw. Bibliotekach 24/7. Urządzenie typu książkomat można postawić w dowolnym miejscu, np. na terenie galerii handlowych, na dworcu kolejowym, na przystanku autobusowym czy w kampusie uczelni. Idea jego działania jest podobna do automatów z przekąskami, gdyż czytelnik wybiera z dostępnej oferty to, na co ma ochotę w danym momencie. Po przejrzeniu może książkę zwrócić do książkomatu lub w swojej bibliotece. Mogą to być np. bestsellery z nowości wydawniczych czy najciekawsze pozycje z literatury naukowej wymaganej na studiach. „Biblioteka 24/7” skupia także na sobie uwagę przechodnia ciekawym pomysłem oraz designem (książki są widoczne w urządzeniu) i wykorzystuje ten moment na wzbudzenie zainteresowań czytelniczych.
Jednym z najważniejszych kierunków rozwoju systemu PROLIB jest inkluzywność, dlatego w książkomatach wprowadzono ułatwienie – tzw. Strefę Ułatwionego Dostępu (SUD) – rozwiązanie, które pozwala umieścić zamówioną książkę w niższej części książkomatu, nie wyżej niż 140 cm. Dzięki temu odbiór książek jest wygodny także dla osób starszych, niskich lub z niepełnosprawnościami.
To drobna zmiana techniczna, która jednak ma ogromny wpływ na doświadczenie użytkownika i na postrzeganie biblioteki jako instytucji naprawdę dostępnej dla wszystkich.
Książkomaty to nie tylko technologia. To symbol nowego podejścia do kultury – otwartej, elastycznej, dopasowanej do życia mieszkańców.
W świecie, w którym coraz więcej dzieje się „na wyciągnięcie ręki”, biblioteka również może być na wyciągnięcie ręki – 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.
To właśnie takie rozwiązania sprawiają, że lokalne instytucje kultury stają się bliższe ludziom.
